گاهی اوقات، انسان آن‌چنان درگیر این خیالات و اوهام می‌شود که حتی گذر زمان را نیز احساس نمی‌کند. وقتی به خود می‌آید که متوجه می‌شود زمان زیادی را در خیالات خود غوطه‌ور بوده و مرغ خیالش به هر شاخه‌ای درآویخته است؛ این اتفاقی است که همه ما در طول زندگی خود به کرّات آن را تجربه نموده‌ایم.
نکته حائز اهمیت در این خصوص، تأثیر متقابل قوه خیال و حالات روحی انسان بر یکدیگر است؛ چرا که با تصور خیالات مثبت، انسان دارای انبساط روح و با تصور خیالات منفی، دچار اضطراب و پریشانی می‌شود. جالب است بدانیم که تمام افسردگی‌ها، آشفتگی‌ها، اضطراب‌ها، ناراحتی‌های اعصاب و روان حتی خودکشی‌ها و... به نوعی نتیجه رهاکردن قوه خیال و عدم مدیریت آن است.
علی‌رغم مطالب فوق، باید این نکته را مدّنظر داشته باشیم که نقش اصلی قوه وهم و خیال، در امر برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در هر فرد است؛ زیرا که قبل از ورود به هر کاری و انجام هر عملی، ابتدا به کمک قوه خیال، وجوه مختلف آن امر را در ذهن بررسی و تصویر‌سازی کرده، سپس دست به انجام آن عمل می‌زنیم! پس قوه خیال، کاملا مرتبط با تمام اعمال انسان و تصمیم‌گیری‌های او در همه امور زندگی است.
انسان در فرآیند یادگیری مدیریت قوه خیال، مهارت‌های تمرکز در ذهن خویش را می‌آموزد، تا بدین وسیله امکان تمرکز کلیه قوا و انرژی‌هایش در مسیر صحیح، امکان‌پذیر گردد و بدین ترتیب زندگی آرام و راحتی داشته باشد. در صورت عدم توانمندی بر چنین مهمی، انسان توفیق هیچ‌کار هدفمند مثبتی را نخواهد داشت، از درس‌خواندن و ورزش‌کردن گرفته تا به طور کلی مدیریت کار و همه امور زندگی، از‌این‌رو آن ورزشکار قهرمانی که در رشته ورزشی خاص خود، صاحب توفیقاتی می‌شود، علاوه بر تمرینات سنگین، حتماً با مدیریت قوه خیال و تفکر خود، به این جایگاه نائل آمده است. تمامی دانشمندان در رشته‌های مختلف نیز، از همین طریق توانسته‌اند توفیقات بزرگ کسب نمایند. مدیران موفق و رهبران بزرگ اجتماع نیز اگر ذهنی آشفته و خیالی پراکنده‌ داشتند، هیچ‌گاه نمی‌توانستند جمعیتی را رهبری و مدیریت نمایند.
متأسفانه در عموم انسان‌ها، قوه خیال به حال خود رها شده است. درست است که مدیریت قوه خیال کار بسیار سختی است، اما غیرممکن نیست. شاید برخی تصور کنند که این امر در اختیار و اراده انسان نمی‌باشد، ولی صریح آیات قرآن و روایات، بیانگر آن است که مدیریت این بخش مهم از وجود انسان، به هیچ وجه محال نبوده و کاملا امکان‌پذیر است.
در روایات اهل بیت(علیهم‌السلام) اشارات فراوانی در این زمینه، آن هم توأم با ارائه راهکارهای درمانی نقل شده است. مرحوم شیخ عباس قمی(ره) در بخش‌هایی از کتاب مفاتیح‌الجنان، اذکار و ادعیه خاصی را به درمان این مشکل روحی اختصاص داده‌اند که از جمله آنها روایاتی تحت عنوان اذکار حدیث نفس و دفع وسوسه می‌باشد که در بخش باقیات‌الصالحات مفاتیح‌الجنان آمده است.
هم‌چنین در مجموعه بزرگ و ارزشمند روایی شیعه «میزان‌الحکمه»، تحت عنوان وسواس، به طور مفصل از زبان اهل بیت(علیهم‌السلام) به این موضوع و راهکارهای درمانی آن پرداخته شده است.
علمای علم اخلاق نیز، به این موضوع اهمیت فراوان داده‌اند. کتاب‌هایی چون «چهل حدیث امام خمینی(ره)» و معراج‌السعاده مرحوم نراقی(ره) از جمله آثاری هستند که بابی را به این بحث اختصاص داده‌اند.
انسان امروز، در عصر ارتباطات و رسانه، بیشتر از هر زمان دیگری با قوه خیال خود درگیر است؛ چراکه انسانِ حاضر با بمبارانی از اطلاعات طبقه‌بندی‌نشده‌ مواجه است که کاملاً به دور از هیچ نظم و حسابی وارد ذهن او شده و داشته‌های خیالش را ناخواسته و به صورت پراکنده تقویت می‌کند؛ از این رو مدیریت قوه خیال، امروزه به مراتب بیش از گذشته ضرورت می‌یابد.

لازم به ذکر است که این مطالب به صورت کارگاه آموزشی، در طی چند دوره، در دانشگاه‌های مختلف اجرا شده و تعدادی از گزارشات دانشجویان مبنی بر انجام مراقباتِ توصیه‌شده در کلاس‌ها به همراه آثار و نتایج مثبتِ عمل به آنها در پایان هر درس ضمیمه گردیده است.
تلاش مؤلف بر آن بوده است که مطالب کتاب به صورت کاربردی و قابل اجرا باشد تا مخاطب بتواند گام به گام با انجام مراقبات مربوطه از آسان به سخت خود را با مطالب کتاب هماهنگ سازد.
در پایان اشاره می‌نماییم که تلاش گردیده هر فصل از این کتاب، پس از بیان مطالب مقدماتی، از طرفی به ترک یکی از عادات منفی اختصاص یافته و از سویی دیگر، تلاش برای ایجاد یک عادت جدید و مثبت را مدّنظر قرار دهد؛ از آنجا که تغییر عادت به فرمایش امام حسن عسکری(ع) به سختیِ انجام معجزه در وجود انسان است، با توسّل به حضرات چهارده معصوم(ع) آغاز می‌نماییم تا با استعانت از آن وجودهای مقدّس، این اقدام بزرگ، یعنی تغییر عادت‌های منفی به مثبت، محقق گردد.